Povodom 150 godina od rođenja Slobodana Jovanovića, u okviru programa kojim Srpska akademija nauka i umetnosti obeležava jubilej istaknutog srpskog naučnika, u Galeriji SANU će 5. novembra 2019. godine biti otvorena izložba „Svet i vreme Slobodana Jovanovića (1869–1958)“. Izložba traje do 27. novembra.
Naučni skup posvećen Slobodanu Jovanoviću održaće se u SANU 7. i 8. novembra 2019. godine. SANU će objaviti i monografiju o Slobodanu Jovanoviću. Organizacionog odbora za pripremu obeležavanja sto pedeset godina od rođenja Slobodana Jovanovića je akademik Kosta Čavoški. Autor izložbe je dr Boris Milosavljević, viši naučni saradnik Balkanološkog instituta SANU. Slobodan Jovanović (1869–1958) je bio jedan od najuglednijih naučnika i profesora Univerziteta u Beogradu. Bio je predsednik Srpske kraljevske akademije, rektor Univerziteta u Beogradu, dekan Pravnog fakulteta, urednik Srpskog književnog glasnika, predsednik i potpredsednik Ministarskog saveta Kraljevine Jugoslavije, osnivač i predsednik Srpskog kulturnog kluba. Pisao je radove iz različitih naučnih oblasti – teorije države i prava, ustavnog prava, političke filozofije, opšte istorije i srpske istorije XIX i XX veka, sociologije, proučavanja književnog dela, književne i pozorišne kritike. Njegove studije su pisane poznatim beogradskim stilom.
Tridesetih godina XX veka objavio je sabrana dela u sedamnaest tomova. Slobodan Jovanović bio je sin Vladimira Jovanovića poslednjeg predsednika Srpskog učenog društva uoči osnivanja Srpske kraljevske akademije (1886), profesora Slobodan Jovanović je posle gimnazijskog obrazovanja stečenog u Beogradu, produžio školovanje u inostranstvu, u Minhenu, Cirihu, Ženevi i Parizu. Nakon završetka studija i povratka iz Pariza u Beograd pet godina je radio u Ministarstvu inostranih dela Kraljevine Srbije (1892–1897). Bio je činovnik i potom šef Prosvetnog odeljenja i sekretar Prosvetnog odbora, savetodavnog tela Ministarstva inostranih dela u nacionalnim, prosvetnim i crkvenim pitanjima srpskog naroda u Staroj Srbiji (Raška, Kosovo, Metohija i Skopsko-tetovska oblast) i Južnoj Srbiji (Makedonija).
Slobodan Jovanović je pripadao krugu osnivača političkog i književnog lista Red (1894) i književnih časopisa Srpski pregled (1895) i Srpski književni glasnik (1901–1941). Bio je saradnik brojnih listova i časopisa, između ostalih, Braniča, Arhiva za pravne i društvene nauke i Politike. Profesor Pravnog fakulteta u Beogradu bio je više od četrdeset godina (1897–1941). Predavao je opšte državno pravo i ustavno pravo, kao i međunarodno pravo. U ukazu je stajalo samo Državno pravo, ali je pun naziv predmeta bio Državno pravo, opšte i posebno. Opšte državno pravo bilo je posvećeno izučavanju opštih osnova države, odnosno proučavanju pojma države, a posebno državno pravo pojmu ustavnosti i tumačenju ustava. U knjizi o državi koju je objavio četiri puta, razmatrao je opšti pojam države, teoriju nastanka države, različite filozofske teorije o državi i društvu, pojam državne suverenosti, odnos države i prava, pravnu državu i samoograničenje države podelom vlasti i dvodomnim parlamentarnim sistemom.
Slobodan Jovanović je u svojim istoriografskim radovima istoriju Srbije XIX veka podelio na sedam perioda. Prvi period je doba stvaranja vladalačke vlasti Karađorđa i Miloša (1804–1830), drugi je doba činovničke vlasti „Ustavobranitelja” (1842–1858), koji se poklapa sa vladom kneza Aleksandra Karađorđevića, a treći je vreme vladavine kneza Mihaila. Četvrto je doba ustavnosti (1869–1889), a peto parlamentarnosti (1889–1893). U šestom periodu došlo je do povratka sa parlamentarizma na period ustavnosti (1893–1903). Sedmi period je nazvao dobom
povraćenog parlamentarizma (1903–1914).
Slobodan Jovanović je u balkanskim ratovima i Prvom svetskom ratu bio šef Ratnog presbiroa Vrhovne komande. Po okončanju rata učestvovao je u radu Mirovne konferencije u Parizu 1919. godine kao predsednik Sekcije za međunarodno pravo Delegacije Kraljevstva Srba, Hrvata i Slovenaca i njen predstavnik u Komisiji za ratnu odgovornost i sankcije. Postavljen je 1920. godine za predsednika Ustavne komisije, stručnog pravničkog savetodavnog tela, nacionalno mešovitog radnog tela vlade čije je članove imenovala vlada. Predsednik Srpske kraljevske akademije bio je od 1928. do 1931. godine.
Slobodan Jovanović je bio osnivač i predsednik Srpskog kulturnog kluba 1937. godine. Smatrao ja da Srpski kulturni klub treba da bude mesto sastanka i razgovora za sve koji su zainteresovani za pitanja srpske duhovne i materijalne kulture. Srpski kulturni klub je posebno kritikovao Sporazum Cvetković–Maček iz 1939. godine,
odnosno obrazovanje Banovine Hrvatske. Nakon puča od 27. marta 1941. godine prihvatio je da uđe u višestranačku vladu kao drugi potpredsednik Ministarskog saveta (vlade). Posle Aprilskog rata vlada je nastavila rad u Engleskoj gde su se od početka Drugog svetskog rata 1939. godine, duže ili kraće vreme, nalazila sedišta vlada skoro svih okupiranih evropskih država. Slobodan Jovanović je učestvovao u radu četiri vlade, dva puta kao predsednik i dva
puta kao potpredsednik. Na političkom suđenju održanom jula 1946. godine u Beogradu Slobodan Jovanović je osuđen u odsustvu na dvadeset godina robije s prinudnim radom i konfiskaciju celokupne imovine. Umro je u Londonu 1958.
godine. Početkom devedesetih godina ponovo su u Beogradu objavljena njegova sabrana dela. Rehabilitovan je 2007. godine. U Beograd su preneti njegovi posmrtni ostaci 2011.
Izvor: GALERIJA SANU