U organizaciji Kosovskometohijskog odbora Matice srpske, Fondacije „Simonida“, Srpskog narodnog pozorišta i Doma kulture „Gračanica“, u sredu, 27. septembra, s početkom u 18 časova otvorena je izložba Maje Todić, „Identiteti“. Na otvaranju publici su se obratili: dr Zoran Đerić, vd upravnk SNP-a, Žarko Milenković, Maja Todić, autor izložbe, izložbu je otvorio mr Danilo Vuksanović.
U prilogu možete videti kako je proteklo otvaranje.
„Ovo nisu samo umetnički događaji, već i prilika da pokažemo jedinstvo i podršku našim ljudima sa Kosova i Metohije, posebno u ovim izazovnim vremenima. Kosovskometohijski odbor Matice srpske od svog osnivanja vodi brigu o materijalnom i duhovnom nasleđu Srba sa Kosova i Metohije. Ovakva vrsta čuvanja i negovanja kulturnog nasleđa danas je preko potrebna, kako ne bi bilo zaboravljeno bogatstvo manastira, crkava, starih natpisa i rukopisa, jezičke kulture, usmenog nasleđa, književnog i etnomuzikološkog.“ poručuju iz Kosovskometohijskog odbora Matice srpske.
Za portal TV Ars Mediju autor izložbe Maja Todić dala je izjavu o izložbi „Identiteti“.
Istog dana u 20:30 na Kamernoj sceni izvedena je predstava „Usud po Grigoriju“ Narodnog pozorišta Priština.
U nastavku možete pročitati likovni prikaz, priznatog novosadskog likovnog kritičara mr Danila Vuksanovića, koji je za katalog izložbe napisao:
Danilo Vuksanović
SLIKARSKA ISPOVEST MAJE TODIĆ
Velika misterija stvaranja sadržana je u dubokoj veri i poslanju da se zabeleži duhovni govor i plemeniti (u)dah u istinskom pokušaju da se sagleda dobro, u sebi i drugima. Umetnost gledanja ne može dovoljno učiniti ako u očima slikara nema iskrenog plama, snage i ljubavi. Opšta mesta odgurnutih pojmova sve manje deluju u otuđenom svetu savremenosti, ispunjenom demonskim vestima o smrti u neprekidnom ratu koji izjeda čovečanstvo. Sve je umnoženo u glasnom nadvikivanju suprostavljenih strana u jezivom odjeku bez početka i kraja. Slikarstvo Maje Todić pomaže nam da se buka i nesklad ponište u iskrenom i slojevitom naumu da slika bude predstava verujućeg bića, otelotvorenje čiste kreacije bez kompromisnih kočnica svakodnevnog života. Na njenim kompozicijama izviru fragmenti celine pravoslavnih hramova materijalizovani u brojnim živopisima. U pitanju su mnogostruki nivoi potrage za biranim detaljima likovne raskoši u kojoj se izvorni naum freskopisca udružio sa vremenom koje je uz njega trajalo, kako bi konačno, gestom Maje Todić ostvarilo fenomen nalik palimpsestu. Slikane površine Maje Todić detektuju obrise raznorodnih, kroz vekove nestalih ali nikad izgubljenih obličja srpskog nasleđa. Ono što gradi sliku ujedno je i upućuje u domen doživljenog, promišljenog i u sadašnjem trenutku, zaustavljenog trenutka, bojom, potezom i linijom. Odsustvo opisne, strogo omeđene forme nadomešteno je pažljivim usmerenjem slikarke na fakturu posnog zida ili ritam ugrebanih slova naših davnih prethodnika koji su naslonjeni na zidove manastira ostavljali svoj molitveni zalog budućnosti. Likovno je u funkciji interpretacije viđenog, toliko puta dosegnutog blaženstva. Putevi slikarskih nadahnuća Maje Todić neprestano su fokusirani na odnose između ritmovanih ponavljanja apstraktnih šara i okom uvećanih segmenata monumentalne celine zapisa ktitora. Simboličnost ispisanih ćiriličkih slova ohumanjena je i dinamizovana slobodnim pokretima četke u ovlaš naznačenom crtežu slikanog motiva. Ta namerna nedefinisanost rezultat je slikovne obnove načela individualnosti u želji da se realitet vidljivog sveta umetnički preobrazi. Redukovanjem svekolikog mnoštva kojim obiluje unutrašnjost srpskih manastira i crkava, Maja Todić donosi mogućnost novog čitanja tradicije savremenim slikarskim postupkom. Na taj način, njen rad se indirektno nastavlja na slikarska dostignuća Aleksandra Tomaševića ili Lazara Vozarevića. Iskustvo posmatranja srednjovekovne srpske umetnosti koristio je i čuveni Petar Lubarda kada je čitavom svetu pokazao kako tekstura freskopisa može biti povod ali i uporište za građenje ubedljive savremene slike. Ipak, Maja Todić slikajući velike formate, pomera granicu uslovljenu odabranim motivom koji je prethodno razgradila, svesna vizuelne dimenzije koju će osvojiti. U toj pobedi slikarskog obnavljanja i oslobađanja stvaralačkog napora, autorka ovim ciklusom usklađuje modernu i drevnu koncepciju slike. Pigmentima stvara naslućene forme kružnih pečata, delove slovnih znakova i arhijerejskih odeždi, dok se na pojedinim slikama sve ne pretvori u laki potez, poput pera ili latice, u eteričnoj energiji ekspresivnog zamaha. Slikarstvo Maje Todić zapravo je likovna posveta Zavetu kosovskog nebesnog venca koji bdi nad našim grešnim dušama, opominjući nas na ovozemaljsku muku i radost, uz čvrsto postavljen, visoko uzdignuti krst čija nesaglediva senka opisuje naše trajanje.
Danilo Vuksanović
BIOGRAFIJA
MAJA TODIĆ je rođena 1989. godine u Prištini. Diplomirala je 2012. godine na Fakultetu umetnosti Univerziteta u Prištini sa privremenim sedištem u Kosovskoj Mitrovici, odsek Slikarstvo, u klasi profesora Zorana Furunovića. Master studije je završila 2015. godine na istom fakultetu. Izlagala je sedam puta samostalno i učestvovala na više od dvadeset kolektivnih izložbi. Dobitnica je nagrade „Dimitrije Popović” za najuspešnijeg mladog stvaraoca 2014. godine koju dodeljuje Dom kulture Gračanica. Dobitnica je godišnje nagrade „Cvet uspeha za ženu 2022” za istaknuti rad u oblasti kulture i obrazovanja koju dodeljuje Opština Gračanica. Urednica je likovnih programa u Domu kulture „Gračanica”. Selektor je brojnih grupnih izložbi stvaraoca sa Kosova i Metohije od kojih izdvaja: „Bezimeni” izložba mladih vajara Kosova i Metohije (Galerija Mali likovni salon, Novi Sad); „Lice budućnosti” Izložba radova mladih slikara sa KiM (Zavod za kulturu Vojvodine). Član je umetničkog saveta i žirija za nagradu „Longin” za sveukupno stvaralaštvo iz oblasti likovnih umetnosti koja se dodeljuje u okviru Vidovdanskih svečanosti. Dela joj se nalaze u Galerijama: Savremene likovne umetnosti u Nišu, Fakulteta umetnosti Univerziteta u Prištini, Galerija MMC Kulturni centar Novi Pazar, Doma kulture Čačak, Galerija Kulturnog centra „Laza Kostić” Sombor, Doma kulture „Gračanica”. Učestvovala u živopisanju (seko tehnika) crkve Svete Velikovmučenice Ekaterine u Bresju (Kosovo Polje), priprate manastira Svetog Dimitrija u Sušici i brojnih crkava u okolini Kruševca. Ilustratrovala je i uređivala dečiji školski časopis na Kosovu i Metohiji „Naše polje”. Radi kao saradnik u nastavi za užu umetničku oblast Slikarstvo na Fakultetu umetnosti Univerziteta u Prištini sa privremenim sedištem u Kosovskoj Mitrovici. Samostalne izložbe: 2016. Galerija Otvorenog univerziteta, Subotica 2015. Galerija Fakulteta umetnosti Kosovska Mitrovica, Master izložba „Sinhroniciteti” 2014. Galerija Kulturnog centra „Laza Kostić”, Sombor 2014. Galerija Doma kulture Zvečan „Line of music”, Zvečan 2014. Galerija Doma kulture Gračanica, „Devet vekova Simeona Nemanje”, Gračanica 2013. Galerija Aktiv Art Centar, „Umetnost iza ugla”, Kosovska Mitrovica 2022. Galerija umetnosti Priština – Gračanica.
Izvor: TV Ars Medija portal
Tekst i video: Željko Savić