U okviru pratećeg programa izložbe Plemstvo u srpskoj vizuelnoj kulturi XVIII veka biće priređeno posebno veče posvećeno autobiografiji NJ. K. V. kneginje Jelisavete Karađođević pod nazivom Tamo daleko, koja je objavljena krajem 2024. godine. U petak, 9. maja u 18.00 sati publika će moći da se upozna sa životom plemkinje kroz HH i HHI vek kroz razgovor između novinara Roberta Čobana i kneginje Jelisavete Karađorđević, dok će prisutne pozdraviti u ime izdavača Manojlo Vukotić.
U ekskluzivnoj ispovesti kneginje Jelisavete Karađorđević, prvi put iz pera jednog člana kraljevske porodice, saznajemo šta se događalo u njihovim životima od trenutka kada su napustili Jugoslaviju, kada je knez Pavle optužen za ratne zločine, porodici oduzeto državljanstvo, pasoši i imovina, a svakome od njih izričito zabranjeno da se vrate u zemlju. Ova knjiga je sastavljena od Jelisavetinih dnevnika i beležaka vođenih kroz dugi niz decenija. Javnost će saznati o tugovanju kneza Pavla za zemljom, njegovoj smrti, teškom životu i čestim selidbama porodice, ljubavima princeze, njenim brakovima, deci, slavnim osobama sa kojima se družila i sudbini jedne „lutalice i avanturistkinje”, kako sebe ponekad naziva.
Jelisaveta Karađorđević, rođena u Beogradu 1936. godine, je jedina ćerka kneza Pavla Karađorđevića i kneginje Olge od Grčke i Danske, koja je odrastala uz dvojicu starije braće kneza Aleksandra i kneza Nikolu. U srodstvu je sa španskom kraljicom Sofijom i Čarlsom, kraljem Ujedinjenog Kraljevstva, te je tako dalji naslednik britanskog prestola. Školovala se u Južnoj Africi, Ujedinjenom Kraljevstvu i Švajcarskoj, a diplomirala je istoriju umetnosti u Parizu. Njen život obeležila su tri braka iz kojih ima troje dece. Zahvaljujući njenom trudu i zalaganju, knez Pavle je rehabilitovan, a potom su njeni roditelji i brat Nikola, preneti iz Švajcarske i sahranjeni u crkvi Svetog Đorđa na Oplencu, gde se nalazi grobnica porodice Karađorđević.
„Važno je govoriti istinu, braniti je i boriti se za nju. To je jedan od motiva koji su me vodili i u poduhvatu pisanja autobiografije.“ – NJ. K. V. kneginja Jelisaveta Karađorđević
Kustoska vođenja kroz stalnu postavku „Identitet kolekcije„
subota i nedelja, 10. i 11. maj, u 13.00 i 17.00 sati
Vode: dr Tijana Palkovljević Bugarski, upravnica GMS i dr Snežana Mišić, muzejska savetnica
Svaka ustanova satkana je od određenih osobenosti koje je čine jedinstvenom. Mesto i ulogu Galerije Matice srpske u istoriji srpske kulture i mreži muzejskih ustanova definisalo je nekoliko odrednica: jedinstvena biografija i činjenica da je to jedina nacionalna ustanova kulture čiji osnivač nije država nego najstarije srpsko društvo Matica srpska. Istorijat Galerije Matice srpske čini skup ličnosti i događaja u periodu od 1847. godine kada je doneta odluka o formiranju Muzeuma u okviru Matice srpske preko preseljenja Matice srpske u Novi Sad 1864. godine, otvaranja Muzeja za javnost 1933. godine, osamostaljenja i izdvajanja u samostalnu ustanovu 1947. i konačno, potpune profesionalizacije 1958. godine sa stalnom postavkom u sopstvenoj zgradi u kojoj se i danas nalazi.
Pred odabranim umetničkim delima publika će imati priliku da kroz kustoska vođenja upozna biografiju ustanove i modele popunjavanja kolekcije kroz delatnost stipendista, dobrotvora i darodavaca. Takođe, upoznaće se sa pulsom kolekcije – najvrednijim delima i saznaće kakve se dragocenosti čuvaju u Riznici i Kabinetu retkosti.
U dva termina u prostoru Galerije Matice srpske publiku očekuju jedinstveni koncerti slovenačkog kompozitora Tinea Grgureviča, poznatog pod umetničkim imenom Bowrain. Prvi koncert će se održati u petak, 9. maja u 20.30, drugi u subotu, 10. maja u 18.00 sati, a ulaz na oba koncerta je besplatan.
Tine Grgurevič (rođen 1983. godine u Ljubljani), Bowrain, slovenački je kompozitor, pijanista i muzički producent. Od 2014. godine, kada je objavio svoj debi album Far Out, Bowrain fascinira publiku svojom nekonvencionalnom muzikom, koja spaja klavir, kompoziciju, vokale, di-džejing i produkciju. Njegova muzika prkosi žanrovskim ograničenjima i obuhvata klasičnu i džez muziku, ambijentalnu, elektronsku, etno i indi-pop muziku. Ovaj album je 2017. godine pratio Distracted — sadržajno angažovano muzičko delo koje odgovara na izazove tog vremena, kako političke (Saudade, Asil, Refugee), tako i društvene (Time, Continuum, Home), s klavirom u srži intimnosti samog albuma. U januaru 2020. Bowrain je predstavio grandiozan muzički projekat pod nazivom 2020 Seconds Alive, zamišljen kao putovanje kroz njegov život i muzičke stanice, s naglaskom na saradnju sa južnoafričkim bendom The Brother Moves On. Ovaj projekat je snažno bio pod uticajem njegove jednomesečne umetničke rezidencije u Johanesburgu u decembru 2019. godine. U 2022. godini Bowrain je objavio dva kolaborativna albuma — Not Exactly Lost i BLOOM, koje je stvorio zajedno sa muzičarem i slikarom Lukom Uršičem – KALU, i multimedijalnim umetnikom JAŠA-om.
U aprilu 2023. godine, objavio je solo album pod nazivom Heal Me, koji je snimljen i miksovan u studiju Vox – Ton u Berlinu, pod vođstvom Sajmona Gofa. Pored svojih albuma, objavio je i nekoliko singlova i EP izdanja, kao i muziku za dela iz oblasti vizuelnih umetnosti, izvođačkih umetnosti i pozorišta. Nastupa na međunarodnom nivou — najčešće u Evropi, ali je nastupao i u Sjedinjenim Američkim Državama i Južnoj Africi. Bowrain-ovi nastupi uživo su prijatno nepredvidivi.
Izvor: Galerija Matice srpske
Administrator: DNM